Verlamming (Trombo-Embolie)

Het is enorm schrikken als je kat overvallen wordt door een een plotselinge verlamming (of trombus). In eerste instantie gilt de kat het uit van de pijn en is deze heel erg in de war. Dit komt door het plotseling wegvallen van de bloedstroom naar de achterpoten. Dit is heel beangstigend en pijnlijk. In sommige gevallen gebeurt dit als je er niet bent en dan is je kat ineens verlamt als je thuiskomt en heb je geen idee wat hem/haar is overkomen. Wel of niet aanwezig tijdens de 'aanval', het is altijd verstandig de dierenarts te bellen.

Wat is het?
Er zijn twee aandoeningen die de voornaamste reden zijn van acute verlamming bij katten, met betrekking tot de verlamming van de achterkant. Het ene is een acuut probleem in het ruggenmerg en het tweede is een trombo-embolie. Dit is een moeilijk woord voor een stolsel wat vastloopt in de bloedvaten.

Wat gebeurt er precies?
In de meeste gevallen begint het probleem met een vergroot hart, voor meer informatie hierover zie HCM bij katten. Doordat het hart vergroot is, stroomt op sommige plekken het bloed trager. Doordat het bloed minder snel stroomt, kan het gaan stollen op die plek. Dit gebeurt meestal in het linkeratrium (hartboezem). Het bloed gaat vanuit het linkeratrium naar de aorta (grote holle slagader), die vervolgens het hele lichaam voorziet van bloed. Soms zijn de stolsels heel klein en vormen ze geen problemen. Soms zijn ze wat groter en lopen ze vast in hele dunne vaatjes, zoals in de hersenen. Bij mensen noemen we dat een TIA. Soms is het stolsel dusdanig groot dat het nog net in de aorta past, maar niet meer zodra de bloedvaten nét iets kleiner worden. Dit is vaak op het punt waar de aorta vertakt in de kleinere, maar nog steeds grote, bloedvaten richting de achterpoten. Een enkel keer loopt het stolsel vast in maar 1 achterpoot.

Andere oorzaken van een trombus (stolsels) kunnen zijn; stollingsproblemen, tumor en hyperthyreoïdie.

Wat zijn de verschijnselen?
Zodra een trombus vastloopt, treedt er heftige pijn op. Gedurende de acute fase (de eerste 24 uur) zal je kat enorme heftige pijn vertonen, dit uit zich in letterlijk schreeuwen. Sommige katten hebben maar heel kort last van de pijn. De verlamming treedt direct na het vastlopen op.

De eerste, en ergste, pijn komt doordat er geen bloed meer stroomt naar de achterpoten. Hierdoor kunnen er ook geen voedingsstoffen aangevoerd worden. Langzaam zal dus ook het gevoel van de achterpoten verdwijnen, dit gebeurt meestal binnen 24 uur. Zodra dit gebeurt, zal je kat ook geen pijn meer voelen. Meestal zullen de achterpoten koud aanvoelen.

De dierenarts zal nog meer verschijnselen vinden die wij mensen niet waar kunnen nemen, zoals afwezigheid van de pols, hartruis en een onregelmatigheid.

Wat is de behandeling?
De kans op herstel is erg klein. Een behandeling is vrijwel altijd langdurig, incompleet en gaat gepaard met heel veel lijden voor je kat. De kans op herhaling is ook erg groot. In sommige gevallen kan een kat spontaan herstellen, dit kan soms al na 2 uur. In veel gevallen zal de dierenarts je kat opnemen en 24 uur de tijd geven om te kijken of hij/zij kan herstellen. In sommige gevallen is het niet ethisch verantwoord om hierop te wachten.

Een hele enkele keer kan het helpen om bloedverdunners te geven of met anti-stollingsmiddelen aan de gang te gaan. Het grote probleem en tevens nadeel van deze aanpak treedt op zodra het bloed in de achterpoten weer gaat stromen. Omdat er tijdelijk geen bloedtoevoer is geweest, zullen afvalstoffen zich ophopen. Deze afvalstoffen moeten uit de achterpoten terug naar het lichaam, dit noemen we reperfusieschade, en gaat vaak gepaard met meer pijn. In veel gevallen zal daarom (eventueel na een opname) euthanasie aangeraden worden.

Hoe kan ik het voorkomen?
Volgens de literatuur komt trombo-embolie bij ongeveer 30 procent van de katten met een hartprobleem voor. Deze cijfers variëren van 10-50 procent. Maar ook gezonde katten kunnen een trombo-embolie krijgen en de kat hoeft daarvoor niet eens oud te zijn. Het is niet altijd te voorkomen, maar een vroege erkenning van een hartprobleem zorgt er wel voor dat de kans kleiner kan worden.

Dus als je jaarlijks met je kat naar de dierenarts gaat voor een algehele controle, zal een hartprobleem eerder aan het licht komen. Door de behandeling van dit hartprobleem, kan de kans op een trombus kleiner worden.