Vergiftiging

Aangezien honden van nature erg nieuwsgierig zijn, snuffelen of likken ze graag overal aan. Ook zijn ze niet erg kieskeurig op het gebied van (onbekend) eten. Het komt dan ook regelmatig voor dat honden een vergiftiging oplopen. We spreken van een vergiftiging wanneer een gif klinische symptomen veroorzaakt in een dier. Vergif is een stof die in het lichaam schadelijke effecten veroorzaakt. Type giffen waarmee een dier een vergiftiging kan oplopen zijn:

Automaterialen (antivries, olie)
Desinfecterende middelen
Huishoudchemicaliën
Insecticiden (rattengif, mollengif)
Insectensteken
Medicijnen (sedativa, NSAID’s)
Pesticide (onkruidbestrijdingsmiddelen)
Verf

Wat zijn de oorzaken van een vergiftiging?
Er zijn verschillende situaties waarin een hond een vergiftiging kan oplopen. Denk hierbij aan:

Incidentele reacties: overgevoeligheidsreacties (is eigenlijk een allergie)
Ongelukken
Onvoorzichtigheid
Onwetendheid
Opzettelijke vergiftiging
Overdosering

Wat zijn de symptomen van een vergiftiging?
Symptomen die plotseling optreden zijn onder andere sloomheid, kwijlen, braken, trillen, plekken op de huid, aanvallen en toevallen en een moeilijke ademhaling. De symptomen hangen sterk af van de giftige stof wat het dier heeft binnenkregen. Een lichamelijk onderzoek en een aanvullend (laboratorium) onderzoek kunnen uitwijzen of er inderdaad sprake is van een vergiftiging. Onderstaand worden bepaalde gifstoffen, de symptomen en de behandeling besproken. Soms bestaat de behandeling uit het toedienen van een antidoot. Dit is een stof die heel specifiek werkt tegen de schadelijke werking van het gif.

Ratten en muizengif
Symptomen: Braken, problemen met de bloedstolling (van punt- tot massale bloeding.

Behandeling: Vitamine K om de stolling te herstellen.

Antivries (Ethyleenglycol)
Symptomen: Gastro-intestinale stoornissen, Pu/Pd (veel drinken, veel plassen), nierproblemen, soms gepaard met neurologische problemen.

Behandeling: Alcohol (5mg/kg) in een infuus met 1% natriumbicarbonaat.Behandeling binnen 1u na vergiftiging starten, anders geen effect. Evt. zelf alcohol door eigenaar laten ingeven. 1 glas wodka/jenever/10kg.

Aspirine/paracetamol vergiftiging
Symptomen: (Bloed) braken, sloomheid, algemeen ziek zijn. Benauwd door zuurstof tekort.

Behandeling: Antidoot toedienen: acetylcysteine.

Hasj (Cannabis)
Symptomen: Zeer uiteenlopende klachten, variërend van sloomheid tot excitatie, soms speekselen.

Behandeling: Evt. speekselen bestrijden met atropine. Dier laten uitslapen! Evt. ondersteunende therapie, infuus.

Slakkengif (methaldehyde)
Symptomen: Neurologische afwijkingen: ataxie, spiertrillingen, nystagmus tonische krampen en toevallen.

Behandeling: Geen antidoot. Ondersteunende therapie: anti-epileptica. Evt. opname IC, prognose gereserveerd.

Chocolade
Giftige dosis hond 10kg: 670gram melkchocolade. 63gram pure chocolade.

Symptomen: Hyperactiviteit, maag-darmklachten, excitatie, klonische krampen, toevallen, aritmie (plotselinge dood).

Behandeling: Geen antidoot. Ondersteunende behandeling.

Botulisme
Symptomen: Verlamming en verminderde reflexen. Door gifstoffen die in dode dieren gevormd zijn.

Geen antidoot.

Behandeling: Behandeling afhankelijk van de symptomen. Matige prognose.

In bepaalde situaties is het goed om de hond te laten braken, echter mag dit niet bij vergiftigen veroorzaakt door een bijtende of zure substantie. Ook is het belangrijk dat je bewusteloze honden niet laat braken. Wanneer het dier bewusteloos is, moet je het dier in een deken leggen met zijn kop iets lager dan zijn lichaam.

Wanneer moet ik er mee naar de dierenarts?
Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Bij twijfel is het aangeraden om altijd even de dierenarts te bellen over wat je moet doen. Meestal ga je zo snel mogelijk naar de dierenarts om het dier te laten braken of het gif met een maagspoeling weg te spoelen.

Bovendien is, zoals hierboven beschreven, voor een aantal soorten vergiftigingen een specifieke behandeling of medicijn nodig. Het is daarom erg belangrijk om altijd naar de dierenarts te gaan als er verdenking is van een vergiftiging.

Hoe wordt de diagnose gesteld?
Om te achterhalen welke en of de hond een gifstof binnen heeft gekregen is het belangrijk de verpakking mee te nemen van het middel dat de hond (mogelijk) heeft binnen gekregen. Bovendien kan de dierenarts aanvullende onderzoeken doen om en vergiftiging vast te stellen.

Als je het niet weet kan contact worden opgenomen met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum. Met behulp van de gegevens die ze doorkrijgen geven ze een waarschijnlijkheidsdiagnose. Dit centrum is te bereiken op het nummer 030-2748888.

Wat is de prognose?
De prognose is afhankelijk van het ingenomen gif. Bij een gif dat niet langer dan een uur geleden is gegeten kan je het dier nog laten braken. De dierenarts kan een subcutane injectie apomorfine toedienen. Het braken mag niet worden opgewekt als:

Er niet bekend is welk gif het is
Het gif corrosief is voor het maag-darmkanaal
Het dier niet bij bewustzijn is
Het dier last heeft van epileptiforme aanvallen (verslikpneumonie)
Het gif langer dan 2 uur geleden is opgenomen
Door teveel zoutopname

Om verdere opname van het gif te voorkomen wordt vaak een maagspoeling toegepast. Dit gebeurt ook bij een dier dat bewusteloos of onder narcose is. Ook wordt er eventueel kool (Norit) in de maag gebracht voor absorptie van de gif restanten.

Hoe is het te voorkomen?
Helaas zijn vergiftigingen niet altijd te voorkomen; een ongeluk zit in een klein hoekje. Er zijn wel een aantal maatregel die men kan nemen om de kans te verkleinen. Het is bijvoorbeeld belangrijk om schoonmaakmiddelen en andere giftige stoffen te bewaren op een plek waar de hond niet bij kan.

Ook is het belangrijk om de hond tijdens het uitlaten goed in de gaten te houden en te zorgen dat hij niet zomaar ergens aan likt of iets opeet.

Daarnaast is het belangrijk om de bijsluiter van medicatie, supplementen enzovoort goed te lezen, om overdosering te voorkomen.