Artrose

Artrose is een aandoening die zeer regelmatig voorkomt bij oudere katten. Vaak worden deze dieren niet goed behandeld. De symptomen van artrose bij de kat zijn heel moeilijk te herkennen, de katten komen niet altijd regelmatig bij de dierenarts en de verschijnselen kunnen zelfs heel subtiel zijn. Daarom zijn er veel katten met artrose in Nederland die met pijn leven. Er zijn de laatste jaren vele nieuwe behandelmogelijkheden getest, en in opkomst, die het mogelijk maken om een kat met artrose nog jarenlang zonder pijn te laten leven.

Wat is artrose bij katten?
Artrose is een ander woord voor slijtage van de gewrichten. Het ontstaat als het gewricht beschadigd raakt. Dit kan het gevolg zijn van een ongeluk of van een ontwikkelingsstoornis. In veel gevallen is de oorzaak van de artrose niet volledig bekend. Artrose kan in alle gewrichten ontstaan, maar wordt het meest gezien in de rug, heup, knie, elleboog en schouder. Zodra het proces gestart is, zal dit altijd verergeren.

Hoe vaak komt artrose bij katten voor?
Er worden veel onderzoeken gedaan naar hoe vaak artrose bij katten daadwerkelijk voorkomt. Dit is altijd heel lastig te zeggen, de cijfers zijn vaak gebaseerd op katten die bij de dierenarts komen. Niet iedere kat met artrose komt bij een dierenarts. Onderzoekers zeggen dat tussen de 26 en 90% van alle katten boven de 6 jaar artrose heeft. Deze grote variatie heeft vooral te maken met hoe er onderzocht is. Als niet alle katten regelmatig gecontroleerd worden, dan is het lastig te zeggen hoeveel katten daadwerkelijk artrose hebben. Daarnaast is artrose bij de kat lastig vast te stellen.

Hoe ontstaat artrose bij katten?
Een gewricht is een verbinding tussen twee botdelen (bijvoorbeeld de knie, die bovenbeen en onderbeen met elkaar verbind), tussen deze twee botdelen zit een schijf met kraakbeen en gewrichtsvloeistof. Dit kraakbeen werkt als een schokdemper tussen de botten en de gewrichtsvloeistof houdt alles soepel. Verschillende gewrichtsbanden en een gewrichtskapsel houden alles bij elkaar. De spieren rondom het gewricht zorgen voor de beweging.

Als een dier ouder wordt, gebeurt het wel eens dat de aanmaak van nieuw kraakbeen verstoord raakt, het is onduidelijk wat hiervan de oorzaak is. Hierdoor zal het kraakbeen langzaam slijten. Vervolgens zullen de schokken minder goed opgevangen worden, met als gevolg dat de twee botdelen te dicht bij elkaar komen. In veel gevallen blijft er nog wat kraakbeen achter en zullen de botten niet direct op elkaar botsen. Doordat het kraakbeen slijt, zal het gewricht minder stabiel worden. Om te voorkomen dat de kat vervolgens de gewrichtsbanden kan beschadigen, zal het bot proberen het gewricht te verstevigen. Dit doet het door meer bot te gaan maken. Hierdoor krijg je druk van bot op de verkeerde plekken. Dit zorgt voor ontsteking op die plekken.

Hoe herken ik artrose?
Wat heel opvallend is, is dat katten met artrose niet mank lopen. Ongeveer 4-17% van de katten met artrose zullen ook kreupel zijn. Hierdoor is het heel moeilijk voor jou als eigenaar om te herkennen dat je kat pijn heeft. Bij mensen en honden is dit namelijk een van de meest voorkomende verschijnselen van artrose.

Wat bij katten met artrose opvalt, zijn de gedragsveranderingen. Katten zijn minder actief en kunnen minder goed springen dan vroeger. De krabpaal wordt minder gebruikt en de kat zal minder graag de trap opgaan. De kat zal veel in zijn/haar mandje liggen en speelt ook minder. Andere symptomen van artrose kunnen zijn; minder goede vachtverzorging, naast de bak plassen, minder aardig zijn naar andere katten en zelfs naar jou toe.

Hoe wordt de diagnose van artrose gesteld?
Het grote probleem in het stellen van de diagnose is dat katten vaak geen specifieke klachten hebben die wijzen in de richting van artrose. Het onderzoek van een kat met artrose is erg lastig, veel katten hebben stress als ze bij de dierenarts zijn en zullen dus niet laten zien waar ze last van hebben. Stress zorgt ook voor het vrijkomen van stoffen die acute pijn verminderd. Soms is het fijn als je thuis je kat filmt om te zien hoe hij/zij loopt, springt en dergelijke. Een röntgenfoto geeft niet altijd een goed beeld. Soms zijn de veranderingen op de foto heel minimaal, terwijl je kat wel heel veel last heeft van artrose. Soms is het zelfs zo dat er helemaal niets te zien is op de foto, terwijl je kat wel artrose heeft. Een röntgenfoto kan vaak wel uitsluitsel geven over het bestaan van artrose, maar dus niet altijd.

Wat is de behandeling van artrose?
Eigenaren van een oudere kat denken vaak dat hun kat last heeft van “ouderdom”. Dit is erg jammer, want zo zijn er veel katten met artrose waarbij het probleem niet herkend wordt. Een juiste behandeling kan leiden tot een pijnvrij leven.

In veel gevallen dient een deel van de behandeling in ieder geval te bestaan uit gewichtsverlies. Veel katten zijn te dik, hierdoor worden de gewrichten te veel belast en zal het proces van artrose versnellen. De slijtage die je kat heeft op het moment dat je bij je dierenarts komt, zal niet meer verminderen. Artrose is dus geen aandoening die je kunt genezen, maar er zijn wel manieren om ondersteuning te bieden aan je kat.

Behandelmethodes artrose bij katten
Er bestaan veel verschillende behandelmethodes voor artrose bij de kat en er komen er steeds weer nieuwe bij. Van een aantal behandelingen is wetenschappelijk vastgesteld dat ze werken. Van een aantal andere behandelingen wordt verwacht dat ze werken, maar er is nog geen sluitend bewijs. Iedere kat is anders en de manier waarop artrose zich ontwikkelt is bij iedere kat anders. Er bestaat daarom geen enkele behandeling die toepasbaar is op iedere kat en iedere situatie. De behandeling van artrose is maatwerk. De juiste behandeling hangt heel erg af van de gezondheid en leeftijd van je kat, maar ook van de levenswijze van je kat en van je (financiële) mogelijkheden. Bespreek daarom open met je dierenarts over de mogelijkheden.. De behandeling van artrose kan een van de hierna genoemde therapieën bevatten, of een combinatie zijn van meerdere therapieën. Deze lijst bevat de meest voorkomende behandelingen en is zeker niet compleet, bespreek daarom altijd goed met je dierenarts wat je van een behandeling kan verwachten.

Afvallen
Bij alle dieren is het gewicht nummer 1 als het gaat om de behandeling van artrose. Hoe dikker een dier is, hoe meer de gewrichten belast worden. Ook is het voor (te) dikke dieren moeilijker om te bewegen. Het laten afvallen van je kat moet altijd onder begeleiding van een dierenarts. Katten hebben een groot risico op leververvetting als ze te snel afvallen. Het laten afvallen van een kat kan een frustrerende bezigheid zijn, zeker voor een kat die buitenkomt. Veel katten zullen bij de buren eten of zelf hun eten vangen. Het laten afvallen van uw kat gaat het beste met speciale voeding die veel vezels bevat. Het verteren van vezels kost relatief veel energie (in vergelijking met de vertering van bijvoorbeeld vlees), ook geven vezels een vol gevoel. Bespreek de mogelijkheden met je dierenarts.

Voeding
Naast voeding die helpt met het laten afvallen van je kat, bestaat er ook voeding voedingsstoffen bevatten die van belang zijn voor de gewrichten. Dit vind je onder andere in onze webshop bij het speciale kattenvoer. Het is altijd zaak een afweging te maken waar je kat het meeste baat bij heeft. De twee voeders zijn niet altijd te combineren en soms zal er dus gekozen worden voor ondersteunend voer en soms zal er gekozen worden voor voer om je kat af te laten vallen.

Beweging
Ook beweging is erg belangrijk als het aankomt op artrose. Enerzijds is dit belangrijk omdat het bijdraagt aan het onder controle houden van het gewicht. Anderzijds is beweging van belang om de gewrichten soepel te houden.

Bij honden is het vrij gemakkelijk om je dier gecontroleerd te laten bewegen, voor katten is dit echter heel lastig. Door de artrose kan het voor veel katten lastig zijn om zichzelf te verzorgen, naar de bak te gaan of ergens op te klimmen. Je kat zal zich hierdoor erg ongelukkig voelen.

Waar je kat heel veel baat bij heeft, is het aanpassen van de leefomgeving. Zorg ervoor dat je kat niet meer hoeft te springen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van trapjes, loopplanken en opstapjes. Katten willen graag hoog zitten, dus houdt hier rekening mee!

Het nemen van een nieuwe kat, als speelmaatje, zal bij een kat met artrose vaak niet in goede aarde vallen. De nieuwe kat is vaak jong en druk en wil spelen, terwijl je kat met artrose het liefst zo min mogelijk beweegt.

Beweging van je kat kun je stimuleren door op meerdere plekken eten en drinken neer te zetten, maar ook door deze plekken regelmatig te wisselen. Katten worden graag uitgedaagd, dus speeltjes waar voer inzit zijn ook goed om beweging te stimuleren. Er wordt aangeraden 2-5 keer per dag enkele minuten met je kat te spelen om beweging te stimuleren.

Voor katten met artrose zijn horizontale krabpalen een uitkomst. Ook kattenbakken met een lage instap en extra grote kattenbakken (zodat je kat makkelijker in de bak om kan draaien) zijn een uitkomst.

Het verzorgen van de vacht van je kat is iets waar je je kat mee kunt helpen als deze dat zelf niet meer kan.

In onze webshop hebben wij alles wat je nodig hebt voor je kat; speeltjes, kattenbakken, borstels voor de vacht. Neem hier zeker eens een kijkje!

Medicijnen
Een dierenarts kan medicatie aanraden als onderdeel van de behandeling van artrose. Medicijnen remmen de ontstekingen in het gewricht en werken pijnstillend. De effecten van medicijnen worden vrij snel gezien en zorgen ervoor dat je kat zich vrij snel weer prettiger voelt. Dit maakt het een ideale startbehandeling. Vaak wordt ervoor gekozen om na het opstarten van de medicatie verder te zoeken naar welke therapie het meeste effect heeft bij jouw kat. Bespreek altijd de voor- en nadelen van deze medicatie met je dierenarts zodat je weet waar je op moet letten!

Supplementen
Supplementen kunnen mogelijk ondersteuning bieden bij artrose. Supplementen zijn vaak opgebouwd uit stoffen die een belangrijke bestanddelen vormen van de gewrichten; kraakbeen of gewrichtsvloeistof. Denk hierbij aan supplementen met daarin glucosamine of condroïtine. Helaas is er geen sluitend bewijs over de werking van supplementen, maar veel dier eigenaren hebben er wel positieve ervaringen mee. Vaak is het gebruik van supplementen financieel aantrekkelijker dan het gebruik van (alleen) medicatie. Supplementen kunnen, alleen of in combinatie met medicatie, wel een belangrijk deel uit maken van de behandeling. Mocht je twijfelen of een supplement past bij de behandeling, dan kun je dit altijd met je dierenarts overleggen.

Fysiotherapie
Ook bij fysiotherapie geldt dat dit gemakkelijker is uit te voeren bij honden dan bij katten. Toch zijn er veel dierfysiotherapeuten die ook katten goed kunnen behandelen. Het advies is om altijd een fysiotherapeut te zoeken die is aangesloten bij de vereniging van dierfysiotherapeuten, op die manier weet je zeker dat je therapeut weet waar hij/zij mee bezig is. Vraag ook eens aan je dierenarts voor contactgegevens van een dierfysiotherapeut bij jou in de buurt. In veel gevallen zal je gemakkelijke oefeningen mee krijgen die je thuis met je kat kunt uitvoeren. Veel van deze oefeningen zijn erop gebaseerd om het natuurlijke ‘spelgedrag’ en ‘jachtgedrag’ van je kat te stimuleren

Operatie
Het is mogelijk om een kat met artrose te laten opereren, echter heeft dit vaak meer negatieve effecten dan positieve. Je lost het probleem niet op, want het kraakbeen is onherstelbaar beschadigd. Daarom wordt dit vaak niet aangeraden. In enkele gevallen kan een kat er wel degelijk baat bij hebben om een operatie te ondergaan. Als een dierenarts een operatie aanraadt als behandeling, zal hij alle voor-en nadelen goed afwegen en bespreken.

Overig behandelmethodes
Zoals gezegd bestaan er nog veel meer mogelijkheden dan die hier genoemd zijn. Bespreek altijd met je dierenarts de voor- en nadelen van een therapie voordat je eraan begint.