Wormen

Wormen worden door veel mensen onderschat, maar kunnen wel degelijk ernstige gevaren opleveren voor paarden. Koliek, diarree, bloedarmoede, vermagering, groeiachterstand en zelfs sterfte kunnen veroorzaakt worden door wormen. Gelukkig kunnen wormen erg goed bestreden worden. Wormen zijn parasieten die vaak in de darmen van een paard leven. Wormen leven ten koste van je paard.

Hoe komt mijn paard aan wormen?
Paarden met wormen scheiden met de mest eitjes uit. In het gras en de mest ontwikkelen deze eieren zich tot larven. Deze larven worden door een ander paard weer opgegeten als het graast. De mest is dan allang verdwenen, maar de eieren/larven zijn nog aanwezig op het weiland. Vooral bij jonge paarden vormen de wormen een probleem, oudere paarden hebben meestal minder last van wormen. Tenzij je paard een hele ernstige besmetting heeft.

Welke wormen bestaan er?
De wormen die het meest bij het paard voorkomen zijn;

• Veulenworm (Strongyloides western)

• Spoelworm (Parascaris equorum)

• Lintworm (Anaplochephala perfoliata)

• Grote strongyliden (Strongylus vulgaris)

• Rode bloedworm of kleine strongyliden (Cyathostominae)

Niet al deze wormen kunnen op ieder moment in de omgeving overleven. Sommige soorten komen vooral in het voorjaar voor, terwijl sommige soorten vooral in het najaar voorkomen.

Wat is de behandeling van wormen bij paarden en kan ik het voorkomen?
Het voorkomen en behandelen van worminfecties is steeds ingewikkelder geworden en er is geen standaard procedure voor te geven. Vroeger werden paarden volgens een vast schema ontwormd, maar deze behandeling is achterhaald. Het werkt resistentie in de hand en is daardoor zeker niet handig. Ook worden er veel paarden op deze manier onnodig behandeld met ontwormingsmiddelen. Alleen de paarden die eieren uitscheiden in de mest hoeven behandeld te worden. Door drie keer per jaar een mestonderzoek uit te laten voeren en goed op je weidemanagement te letten, hoef je veel minder vaak te ontwormen.

Voor het ontwormen van veulens kun je het beste advies vragen aan je dierenarts. Niet ieder middel is immers geschikt voor veulens. Ook drachtige merries kun je het beste in overleg met je dierenarts ontwormen.

Mestonderzoek tegen wormen bij paarden
Voor het doen van een mestonderzoek kan het beste de mest van alle paarden tegelijkertijd onderzocht worden. Heel belangrijk is om verse mest te gebruiken en goed in de gaten te houden welke mestbal van welk paard afkomstig is. De mest mag niet in contact geweest zijn met de bodem, dus kun je het beste een mestbal van bovenop pakken. Verpak de mest in een luchtdichte zak of bak met daarop naam en leeftijd van het paard. Als de mest niet direct naar de dierenarts gebracht wordt, kun je hem het beste in de koelkast bewaren. Je dierenarts zal de mest onderzoeken en vervolgens samen met jou een plan opstellen. In het voorjaar en zomer is het heel belangrijk om mestonderzoek te laten doen, de infectiedruk is dan erg hoog. Het advies is om in maart, juni en september mestonderzoek uit te laten voeren. Daarnaast kan ieder paard één keer per jaar (november) ontwormd worden met een middel wat ook tegen lintwormen werkt. Extra ontwormen kan het beste gedaan worden op basis van een mestonderzoek.

De enige uitzondering hierop zijn paarden van drie jaar en jonger. Deze paarden moet je vaker laten controleren en/of volgens een vast schema ontwormen. Deze dieren hebben een beperkte weerstand en hebben meer kans op problemen als gevolg van wormen.

Weidemanagement tegen wormen bij paarden
Om de infectiedruk op een weiland zo laag mogelijk te houden, is omweiden het advies. Wormeieren worden immers uitgescheiden door het ene paard en dan opgenomen door een ander. Als het mogelijk is, weidt de paarden dan regelmatig om naar verschillende (liefst schone) percelen. Voordat je omweidt is het belangrijk mestonderzoek te doen en zo nodig de paarden te ontwormen. Op die manier komen er zo min mogelijk eieren op het verse weiland. Verwijder twee keer per week de mest van het land. Ook is het een goed idee om tussendoor het land te laten begrazen door een andere diersoort. Wormen van het paard kunnen andere diersoorten immers niet besmetten en andersom ook niet (schapen of koeien zijn een goed alternatief). In plaats daarvan kan het land ook gemaaid worden. Er wordt dan voorkomen dat de larven tussen het gras blijven zitten totdat de paarden weer terug zijn.

Ontwormen van paarden
De meeste ontwormingsmiddelen kun je in de mond van je paard ingeven (oraal) en zijn goed te doseren. Als regel geldt; liever iets te veel dan iets te weinig. Behalve bij veulens, overdosering kan bij veulens ernstige gevolgen hebben. Voorkom dat je morst, morsen kan al snel betekenen dat je voor 200kg te weinig geeft. Sommige middelen zijn tegenwoordig verkrijgbaar als snoepjes, waardoor het gemakkelijker wordt om te geven.

Praziquantel is als enige werkzame stof geschikt voor de bestrijding van lintwormen, let hier dus goed op voordat je een wormmiddel koopt!

Resistentie tegen ontwormingsmiddel
Resistentie is een dreigend gevaar en een onomkeerbaar proces. Het is iets wat werkelijk speelt en wat ernstige gevolgen kan hebben. Het is daarom heel belangrijk om zorgvuldig te ontwormen. Daarom moeten paarden nu vooral ontwormd worden op basis van een mestonderzoek en niet meer standaard een aantal keer per jaar. De meeste paarden hebben een goede weerstand en zullen niet zomaar ziek worden van wormen. Ontworming wordt vooral gedaan om infecties bij jongere paarden tegen te gaan.