Droes

Droes is een zeer besmettelijke aandoening van de voorste luchtwegen bij paarden. Het wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi. Vrijwel alle paarden maken deze infectie door in hun eerste levensjaren. Bij sommige paarden verloopt een infectie ernstiger dan bij anderen. Ongeveer 75% van de dieren bouwt langdurige (tot wel 15 jaar) immuniteit op.

Hoe kan mijn paard dit krijgen?
De belangrijkste bron van besmetting van je paard zijn andere paarden die al droes hebben. Vooral de paarden met doorgebroken abcessen of diegene waarbij er pus uit de neus komt, zijn besmettelijk. Ook dragers vormen een belangrijke besmettingsbron. Dragers zijn paarden die zelf droes hebben gehad en volledig hersteld zijn, maar die de bacterie nog steeds bij zich dragen.

De zeer besmettelijke bacterie kan zich verspreiden door direct contact met besmettelijke paarden, maar ook via handen en kleding van verzorgers. Ook emmers, borstels en waterbakken kunnen een bron zijn van besmetting.

Wat zijn de verschijnselen van droes?
In eerste instantie (de acute fase) ontstaat er een pijnlijke keelontsteking met hoge koorts. Je paard kan voedsel weigeren of moeite hebben met slikken. Vrij snel hierna zal de keelontsteking overgaan in het vormen van abcessen. Je paard zal dan minder verschijnselen vertonen. De temperatuur van je paard zal echter wel typisch op en neer gaan.

De abcessen vormen zich in de nabij gelegen lymfeknopen (de mandibulaire en retropharyngeale lymfeknopen). Deze bevinden zich tussen de kaaktakken en achter in de keel. Soms kun je daar enorme knobbels zien of voelen. Als gevolg van deze abcessen kan je paard sneller ademen of benauwd zijn. Soms is een paard zo benauwd dat een dierenarts direct moet ingrijpen.

Meestal komt het niet zo ver en breken de abcessen binnen 14 dagen open, vaak naar buiten. Soms loopt er pus uit de neus van je paard. Nadat het laatste abces is doorgebroken, hersteld een paard vaak zonder problemen. Na het openbreken van een abces kan je paard wel 6 tot 8 weken besmettelijk zijn voor andere paarden. Ook kan je paard drager blijven. Hij/zij houdt dan wel de bacterie bij zich en kan die ook verspreiden, maar zal zelf niet ziek worden.

Niet bij ieder paard uit de infectie zich op deze manier. Het komt ook voor dat dieren alleen enkele dagen koorts hebben, sloom zijn en soms wat snotteren.

De abcessen kunnen ook doorbreken in de luchtzak, hierdoor kan een langdurige en chronische luchtzakontsteking ontstaan. Op dit moment zie je vaak geen verschijnselen meer. Bij een doorgebroken abces naar de luchtzak zal ongeveer 10% van de dieren nog steeds de bacterie uitscheiden en 50% van deze paarden zal af en toe hoesten. Ook kan opvallen dat je paard af en toe neusuitvloeiing heeft, vaak uit maar 1 neusgat.

Heel soms ontwikkeld zich ‘verslagen droes’, hierbij kunnen er ook abcessen op andere plekken in het lichaam ontwikkelen. Je paard zal, na het eerste herstel, aanhoudende koorts krijgen en steeds meer vermageren.

Wat is de behandeling van droes bij paarden?
De behandeling is heel erg afhankelijk van het stadium waarin je paard zich bevindt. Zolang er geen aanwijzingen zijn voor abcessen, kan er antibiotica voorgeschreven worden. Als je paard eenmaal dikke klieren heeft, is het beste rustig af te wachten tot ze gerijpt zijn. Antibiotica zullen dit proces vertragen en dus heeft het weinig zin dit te geven. Als de abcessen gerijpt zijn, kunnen ze vanzelf open gaan. Je kan ook je dierenarts vragen ze voor je te openen.

Tijdens het rijpen van de abcessen moet je je paard wel goed in de gaten houden, door de zwelling zou je paard benauwd kunnen worden. Open abcessen moet je dagelijks spoelen, de pus en het spoelsel wat hieruit komt zijn beiden erg besmettelijk en zullen dus nooit in contact mogen komen met andere paarden. Het mag ook niet in contact komen met materialen die nog in contact gaan komen met andere paarden (zoals bijvoorbeeld je kleren, emmers etc). Alles wat in contact komt met een paard met droes of de stal waarin dat paard staat, moet je beschouwen als besmettelijk.

Droes verspreidt zich heel gemakkelijk en het is belangrijk om een paard met droes te isoleren van eventuele stalgenoten. Maatregelen om te voorkomen dat iemand de bacterie van de ene stal naar de andere stal meeneemt zijn erg belangrijk. Het kan 6 tot 8 weken na de laatste neusuitvloeiing duren voordat je paard geen bacteriën meer uitscheidt en dus geen gevaar meer vormt voor de overige paarden.

Hoe kan ik voorkomen dat mijn paard dit krijgt?
Belangrijk is dus om besmettelijke dieren te isoleren, mits dit bedrijfstechnisch mogelijk is. Het liefst moeten de geïsoleerde dieren ook door een apart iemand verzorgd worden. Als dit niet mogelijk is, dient alles strikt gescheiden gehouden te worden en moeten de besmettelijke dieren als laatste verzorgd worden.

Op het moment dat er droes is uitgebroken op stal, kun je het beste je paard regelmatig (twee keer per dag) temperaturen om het goed in de gaten te houden. Je kan een infectie dan in een vroeg stadium ontdekken.

Het is verstandig om op wedstrijden en tijdens buitenritten alleen gebruik te maken van eigen emmers om je paard te laten drinken. Het halen van water direct uit de kraan is veiliger dan het gebruik van een gemeenschappelijke waterbak. Ook je paard niet laten ‘neuzen’ met paarden van andere bedrijven is een goede manier om droes te voorkomen.

Kan ik vaccineren?
Er bestaat een vaccin tegen de droes bacterie. Deze vaccinatie mag vanaf de leeftijd van 4 maanden gegeven worden en zal door de dierenarts in de bovenlip van je paard gezet worden. Het is de bedoeling dat dieren met hoog risico iedere 3 maanden gevaccineerd worden en dieren met normaal risico iedere 6 maanden. Hierdoor is dit een kostbare vaccinatie en zal niet iedereen zal hiervoor kiezen.